6 Nisan 2025 Pazar

BURSA REDİFLİ GAZELLER/MEHMED SERMED EFENDİ

Seslendiren: Doruk Yıldız                                      
                                             
Geçti de seyr eyledim bir gül-ʻizârı Bursada 



Bursa redifli şiir yazan şairlerden biri de hakkında tezkirelerde bilgi bulunmayan, fazla tanınmamış bir şair olan Mehmed Sermed Efendi’dir. İstanbul’da doğan ve Derviş Ağa adlı bir zatın oğlu olan şair uzun süren iyi bir eğitim aldığını ifade eder. II. Mahmud ve Abdülmecid devirlerinde yaşayan şair özellikle II. Mahmud’un yardımlarını görür. Memurluk hayatına kethüda kaleminde başlayan şair, ilerleyen yıllarda ihtisap, ebniye-i hassa ve karantina katipliği vazifelerinde bulunmuş, 1848’de vefat etmiştir. Şiirlerinden hayatı ciddiye almayan, rind-meşrep, yiyip içmeyi seven bir kişiliğe sahip olduğu anlaşılan Sermed Efendi’nin tek eseri divanıdır (Yıldız, 2002, s. 4-7). İstanbul’un Bursa’ya yakınlığı ve divanındaki Bursa redifli şiirden hareketle şairin Bursa’yı gördüğü tahmin edilir. Sermed Efendi’nin manzumesi de 5 beyitli bir gazeldir. Şair gazelinde bir uzun ünlü ve ünsüzden oluşan “âr” sesleriyle zengin kafiye “-ı Bursada” kelimesi ile redif oluşturmuş, son beyitte de mahlasını zikretmiştir. Şiir metni şu şekildedir: 

Geçti de seyr eyledim bir gül-ʻizârı Bursada 

Eylemiştim gûyiyâ evvel bahârı Bursada 

***

Bilmedim yârdan uçurmuş kuş gibi ağyârını 

Bulmadım çok gözledim hercâyî yârı Bursada 

***

Kâle-i ʻömrümü ben bî-hûde verdim müftüne 

Eyleyenler eylemiş vaktiyle kârı Bursada 

***

Geh vatan geh yâri der-hâtır edip hayretle ben 

Yaş akıttım iki çeşmimden pınarı Bursada 

***

Kâkülün sevdâsı ile rûyuna kıldım nazar 

Şaşırıp Sermed gibi leyl ü nehârı Bursada

 (Yıldız, 2002, s. 198, 46 numaralı gazel)

GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE

Bursa’da Bir Gül İzârını Seyrettim
Geçip gitmiştim, seyrettim bir gül gibi eteği Bursa’da,
Sanmıştım ki baharın ta kendisini görmüştüm orada.


Bilemedim, düşmanlar alıp kuş gibi uçurmuş yârimizi,
Çok bekledim, göremedim o vefasız yâri Bursa’da.


Ömrümün kalesini boş yere teslim ettim bir güzelliğe,
Ne büyük işler yapmışlar vaktiyle aşk uğruna Bursa’da.


Bazen vatanı, bazen sevgiliyi düşünerek hayret ettim,
İki gözümden yaşlar gibi aktı pınarlar Bursa’da.


Kâkülünün sevdasıyla yüzüne çevirdim bakışlarımı,
Sermed gibi gece gündüz şaşırdım zamanı Bursa’da.

Yıldız, S. (2002). Sermed Divanı, İnceleme-Metin. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

***Bu metin, KORKUT ATA TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisinde yayımlanan Yılmaz FARAŞOĞLU'na ait"Divan Şiirinde Bursa Redifli Şiirler" adlı çalışmadan alıntılanmıştır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder